San Antón de xaneiro, Antoniño verdadeiro...

Hai un refrán que, con diversas variantes menores, di: San Antón de xaneiro, Antoniño verdadeiro; san Antón do verán, Antoniño mentirán. Hoxe, por ser 17 de xaneiro é día del, inda que non o veredes celebrar porque é domingo e este ten primacía por riba da festa do santo. De todas, si pode significarse nalgún dos rezos da Misa ou con algunha manifestación pública. Cousa que non acontecerá por mor da pandemia activa da covid-19. Mais podemos facer memoria del con motivo de que hai unha imaxe del na igrexa parroquial de san Xoán de Louredo. Segundo se entra, no alto do retablo da esquerda (que gracia, pois debaixo del está o san Antón do verán, o franciscano coñecido pola súa ciencia e magnífica oratoria, nomeado popularmente como "de Padua").

Vivíu, seica ata os 105 anos, no século IV e na Idade Media tiveron boa fama os que se acolleron baixo o seu nome e fundaron hospitais. Daquela época quedou o tema do porco, animal que se deixaba libre nas cidades, que levaba unha campaniña para saber de quen era, que vivía do que lle iban dando e que se aproveitaba en favor dos hospitais antonianos. Monxes acollidos ó seu patrocinio vestían hábito negro e tamén vivían das limosnas recibidas. A campaniña que lle vemos ó santo de Louredo ben pode ser un recordo de como aqueles monxes se daban a ver, chamando a atención co toque dela, para atraer algunha dádiva. 

Igrexa parroquial de Louredo, Cortegada     
 
Como a maioría das imaxes do templo, descoñezo a súa orixe e quen a costeou. Calvo, de longa e venerable barba gris, cun porquiño ós seus pés, cun libro na esquerda e un báculo con campaniña na dereita, O hábito conformado por tres pezas. Denominado "abade" e considerado pai dos monxes que marcharon ó deserto a rezar e meditar, plantándolle cara ós demos que seica alá campaban tan tranquilos. 
 

 El non foi quen comezou o monaquismo, mais deulle un forte pulo e arrastrou tras de si moitos discípulos. Alternaba momentos de soidade con outros de curta aparición pública e comezou a vida de ermitán na súa propia cidade, traballando manualmente e atendendo a aqueles homes considerados santos na contorna. A súa vida coñecémola gracias a un discípulo seu, que a puxo por escrito, san Atanasio de Alexandría. 

 Retablos de Louredo, traballados polo "Chollo", de Remuíño
Recollo uns párrafos do inicio da tal Vida, para que vos fagades unha idea, inda que vos será moi fácil conseguir unha completa por escrito, pois é un libro que se publica bastante.

Antonio foi exipcio de nacemento. Como neno viviu cos seus pais, non coñecendo senón a súa familia e a súa casa.

Despois da morte dos seus pais quedou só cunha única irmá, moito mais nova. Tiña entón uns dezaoito ou vinte anos, e tomou coidado da casa e da súa irmá. Menos de seis meses despois da morte dos seus pais, ía, como de costume, de camiño cara á igrexa. Mentres camiñaba, ía meditando e reflexionaba como os apóstolos deixárono todo e seguiron ao Salvador (Mt 4:20; 19:27); como, segundo refírese nos Feitos (4:35-37), a xente vendía o que tiña e poñíao aos pés dos apóstolos para a súa distribución entre os necesitados; e que grande é a esperanza prometida nos ceos aos que obran así (Ef 1:18; Col 1:5). Pensando estas cousas, entrou á igrexa. Sucedeu que nese momento estaba a lerse a pasaxe, e escoitouse a pasaxe no que o Señor di ao mozo rico: Se queres ser perfecto, vende o que tes e dallo aos pobres; logo ven, sígueme, e terás un tesouro no ceo (Mt 19:21). Coma se Deus lle puxera o recordo dos santos e coma se a lectura fose dirixida especialmente a el, Antonio saíu inmediatamente da igrexa e deu a propiedade que tiña dos seus antepasados: 80 hectáreas, terra moi fértil e moi fermosa. Non quixo que nin el nin a súa irmá tivesen xa nada que ver con ela. Vendeu todo o demais, os bens mobles que posuía, e entregou aos pobres a considerable suma recibida, deixando só un pouco para a súa irmá.
   
Pero de novo, entrou na igrexa, escoitou aquela palabra do Señor no Evanxeo: Non vos preocupedes polo mañá (Mt 6:34). Non puido soportar maior espera, senón que foi e distribuíu aos pobres tamén isto último. Colocou á súa irmá onde virxes coñecidas e de confianza, entregándolla para que fose educada. Entón el mesmo dedicou todo o seu tempo á vida  ascética, atento a si mesmo, preto da súa propia casa. Non existían aínda tantas celas  monacales en Exipto, e ningún monxe coñecía sequera o afastado deserto. Todo o que quería enfrontarse consigo mesmo servindo a Cristo, practicaba a vida  ascética só, non lonxe da súa aldea. Por aquel tempo había na aldea veciña un ancián que desde a súa mocidade levaba a vida  ascética na soidade. Cando Antonio viuno, "tivo celo polo ben" (Gl 4:18), e estableceuse inmediatamente na veciñanza da cidade. Desde entón, cando oía que nalgures había unha alma que se esforzaba, íase, como sabia abella, a buscala e non volvía sen habela visto; só despois de recibir, por dicilo así, provisións para a súa xornada de virtude, regresaba.Aí, pois, pasou o tempo da súa iniciación e afirmou a súa determinación de non volver mais á casa dos seus pais nin de pensar nos seus parentes, senón de dedicar todas as súas inclinacións e enerxías á práctica continua da vida  ascética. 
 
Trala misa de san Xoán, en 2010. San Antón no alto, á esquerda
 
Facía traballo manual, pois oíra que "o que non queira traballar, que tampouco ten dereito a comer" (2  Ts 3:10). Das súas entradas gardaba algo para a súa  mantención e o resto dábao aos pobres. Oraba constantemente, tendo aprendido que debemos orar en privado (Mt 6:6) sen cesar (Lc 18:1; 21:36; 1  Ts 5:17). Ademais estaba tan atento á lectura da Escritura, que nada se lle escapaba: retiña todo, e así a súa memoria servialle en lugar de libros.

Así vivía Antonio e era amado por todos. El, á súa vez, sometíase con toda sinceridade aos homes  piadosos que visitaba, e esforzábase en aprender aquilo en que cada un avantaxábao en celo e práctica  ascética. Observaba a bondade dun, a seriedade doutro na oración; estudaba a apracible quietude dun e a afabilidade doutro; fixaba a súa atención nas vixilias observadas por un e nos estudos doutros; admiraba a un pola súa paciencia, e a outro por  ayunar e durmir no chan; miraba a humildade dun e a abstinencia paciente doutro; e nuns e outros notaba especialmente a devoción a Cristo e o amor que se tiñan mutuamente.
 

O san Antón do peto de ánimas de Louredo festéxase no verán, é o de Padua

 


Comentarios